Aby każdego ranka budzić się w pełni sił, warto zadbać o swoje otoczenie. Jakość snu można znacznie poprawić, urządzając w odpowiedni sposób sypialnię. I nie ma znaczenia, jaki mamy metraż czy budżet, bowiem ważniejsze od trendów są ponadczasowe zasady urządzania sypialni, które nie wymagają wielkich nakładów finansowych.
Nowoczesny styl życia charakteryzuje ciągła pogoń za pracą i innymi obowiązkami, ogromny stres oraz brak odpoczynku. Często kończy się to problemami ze snem. Śpimy mniej niż poprzednie pokolenia, bo, jak wykazały badania, w ciągu ostatnich 50 lat średnia długość snu spadła z 8,5 godziny do niespełna 7 godzin. Na dodatek wiele osób cierpi na problemy związane ze snem, a regularne niedosypianie niesie ze sobą szereg konsekwencji, które odbijają się na naszym zdrowiu fizycznym i psychicznym. Badania wykazały, że chroniczny niedobór snu wiąże się m.in. z:
- przyrostem masy ciała i otyłością
- cukrzycą
- nadciśnieniem
- chorobami serca, udarem
- depresją
- zwiększonym ryzykiem zgonu
- mniejszą odpornością organizmu
- obniżoną wydajnością
- osłabionymi funkcjami poznawczymi
Aby poprawić jakość naszego snu, musimy dbać o szereg czynników, które ułatwiają zasypianie i gwarantują zdrowy sen. Dodatkowym elementem wspomagającym nas w tej walce, może być odpowiednie urządzenie naszego otoczenia, a w tym przypadku – sypialni. Warto uświadomić sobie, że w domu nie ma ważniejszego pomieszczenia. W końcu to miejsce, w którym spędzamy aż ⅓ życia. Jak zatem urządzić sypialnię?
Jaki materac wybrać
Najważniejszym meblem w sypialni jest łóżko, a najważniejszym elementem łóżka jest materac – to od niego w dużej mierze zależy, czy następnego dnia obudzimy się wypoczęci, bez bólów pleców czy karku. Przy wyborze materaca trzeba wziąć pod uwagę kilka czynników.
Twardość materaca
Żaden fizjoterapeuta nie poleci miękkiego materaca zdrowej osobie. Materac ma za zadanie podpierać nasze ciało, jednocześnie zapewniając możliwość wygodnego ułożenia się i utrzymania prostego kręgosłupa. Najlepsze są zatem materace sprężynowe o budowie kieszeniowej, pokryte warstwą materiału podatnego na niewielkie odkształcanie jak mata kokosowa czy pianka termokurczliwa.
Jak sprawdzić, czy dany materac będzie dla nas dobrym wyborem? Konieczne jest jego wypróbowanie. Po położeniu się na boku (ewentualnie z głową na płaskiej poduszce) kręgosłup powinien być ułożony w linii prostej z zachowaniem naturalnych krzywizn. Tylko gdy biodra, barki i talia są prawidłowo podparte, materac będzie równoważył nasz ciężar i dzięki temu możliwe będzie rozluźnienie mięśni oraz odpoczynek.
Wielkość materaca
Materac powinien być co najmniej o 20 centymetrów dłuższy od osób, które na nim będą spać. Szerokość materaca również powinna być dopasowana do gabarytów jego użytkowników i możliwości finansowo-przestrzennych. Jeżeli jest taka opcja, warto podwójne łóżko wyposażyć w dwa osobne materace, zwłaszcza jeśli użytkownicy różnią się znacznie wagą. Dzięki temu każdy będzie mógł dopasować materac pod siebie.
Kiedy wymienić materac
Materac należy wymieniać mniej więcej co siedem lat. W międzyczasie należy o niego dbać: regularnie odkurzać, wietrzyć, prać zdejmowane warstwy (jeśli to możliwe). Co pół roku warto też odwrócić go o 180 stopni, w celu uniknięcia stałych odkształceń. Dlaczego należy wymieniać materac? Wbrew pozorom nie chodzi tyle o techniczne zużycie, a higienę, bowiem nasze materace są rajem dla roztoczy, grzybów i bakterii. Brak dbałości o materac szczególnie dotkliwie odczują alergicy, ale w zasadzie każdy z nas może doświadczać częstszych infekcji górnych dróg oddechowych, problemów skórnych oraz w konsekwencji obniżenia jakości snu.
Jaki kolor sypialni
Biorąc pod uwagę jakość snu, najważniejsze, aby pamiętać, że sypialnia ma być naszą oazą spokoju, a to oznacza, że jej wystrój powinien działać na nas relaksująco. Mocne kolory czy wzory na ścianach i krzykliwe dodatki warto wybrać do innych pomieszczeń. W sypialni sprawdzą się stonowane, jasne kolory ścian. Jakie konkretnie? Nie ma większego znaczenia, czy postawimy na odcienie bieli, beżu czy błękitu – ważne, żeby kolorystyka działała na nas uspokajająco.
Co na ścianę w sypialni
Najlepiej nic, a jeśli już coś, to niewiele. Warto uświadomić sobie, że sypialnia ma być miejscem, w którym śpimy. Ta czynność powinna być najważniejsza. Na pewno w sypialni nie powinniśmy oglądać przed zaśnięciem filmów czy seriali, dlatego na ścianach nie montujmy telewizora czy projektora. Sypialnia nie powinna być też miejscem, w którym składujemy wszystkie bibeloty nie pasujące np. do wystroju salonu. Im więcej we wnętrzu elementów, tym więcej rozpraszaczy.
Jakie kwiaty do sypialni
Jeśli już chcemy ozdabiać w jakiś sposób naszą sypialnię, najlepiej postawić na kwiaty. W procesie fotosyntezy rośliny doniczkowe przekształcają dwutlenek węgla w życiodajny tlen, podnoszą wilgotność w pomieszczeniu, wypełniają przestrzeń przyjemną dla oka zielenią i mają działanie relaksujące. Poza tym rośliny doniczkowe potrafią oczyszczać powietrze z lotnych substancji toksycznych, których w naszych domach nie brakuje. W 1989 roku na zlecenie NASA naukowcy opracowali listę najskuteczniej oczyszczających powietrze roślin. Kolejne badania potwierdzały oczyszczającą moc roślin. W sypialni najlepiej sprawdzą się te, które prowadzą odwrotną fotosyntezę, czyli produkują tlen w nocy. Oto cztery najlepsze kwiaty do sypialni.
Skrzydłokwiat
- Skutecznie usuwa z powietrza: amoniak, benzen, formaldehyd, ksyleny, trichloroetylen.
- Jest niebezpieczny dla zwierząt.
- Roślina najlepiej czuje się w miejscu jasnym, jednak nie bezpośrednio nasłonecznionym.
- Skrzydłokwiat lubi dużą wilgotność powietrza, dlatego warto go często zraszać.
- Dobrze znosi czasowe przesuszenie.
Sansewieria (wężownica)
- Skutecznie usuwa z powietrza: benzen, formaldehyd, ksyleny, trichloroetylen
- Jest niebezpieczna dla zwierząt.
- Sansewierię charakteryzuje powolny wzrost, więc nie trzeba się martwić o jej przesadzanie.
- Ta roślina poradzi sobie w każdych warunkach: nie straszne jej suche powietrze, niedobór wody ani mała ilość światła dziennego.
- Najlepiej czuje się na stanowiskach półcienistych.
Aloes zwyczajny
- Skutecznie usuwa z powietrza: benzen, formaldehyd.
- Jest niebezpieczny dla zwierząt.
- Najlepiej czuje się w stanowisku nasłonecznionym ze światłem rozproszonym.
- Aloes to sukulent, więc nie należy go nadmiernie podlewać, nie ma dużych wymagań i jest odporny na zaniedbania.
Storczyk
- Skutecznie usuwa z powietrza: benzen, formaldehyd.
- Jest bezpieczny dla zwierząt.
- Lubi światło, ale rozproszone.
- Storczyki podlewamy raz w tygodniu, zanurzając doniczkę na około 10 minut w pojemniku z wodą.
Jaka lampa do sypialni
Aby nie mieć problemów z zasypianiem, a po przebudzeniu nie czuć się zmęczonym i ospałym, warto zadbać o odpowiednie oświetlenie w sypialni. Światło bowiem ma ogromny wpływ na działanie naszego zegara biologicznego. Gdy docierają do nas pierwsze promienie słoneczne, wyspecjalizowane komórki znajdujące się w siatkówce oka wysyłają sygnał do mózgu, że zaczyna się dzień i w organizmie rozpoczyna się produkcja serotoniny (zwanej często hormonem szczęścia), dzięki której czujemy pobudzenie i energię do działania. Z kolei gdy światło zachodzi i zapada zmrok, w organizmie rozpoczyna się produkcja melatoniny, która nas uspokaja, wycisza i tym samym pomaga nam zasnąć. Niestety niebieskie światło emitowane przez ekrany smartfonów i telewizorów oraz sztuczne oświetlenie o jasnej, chłodnej barwie zaburza działanie rytmu dobowego. Gdy dodamy do tego zbyt małe zaciemnienie w sypialni, problemy z zasypianiem mamy prawie pewne.
Jak zaciemnić sypialnię?
- Powinniśmy ograniczyć w sypialni dostęp światła zewnętrznego, zwłaszcza jeśli za oknem mamy uliczne latarnie lub inne źródła światła. W tym celu warto zamontować w oknach rolety lub żaluzje. Można także zawiesić zasłony ograniczające dostęp do światła.
- Z sypialni należy wynieść wszelką elektronikę.
- Wieczorem najlepiej byłoby całkiem zrezygnować z korzystania z elektroniki, ale jeśli nie jest to możliwe, warto się upewnić, czy na danym urządzeniu korzystamy z trybu nocnego.
- Warto rozważyć zakup okularów ograniczających niebieskie światło.
- Od centralnego oświetlenia o jasnej, zimnej barwie w sypialni zdecydowanie lepiej sprawdzi się oświetlenie punktowe o barwie czerwono-pomarańczowej (2700-3200K).
- Gdy nie jesteśmy w stanie całkiem zaciemnić sypialni lub partner/partnerka wstają w nocy, włączając światło, najlepiej spać w opasce na oczy.
Jaka temperatura w sypialni
Może się nam wydawać, że najlepiej zasypia się w cieple, ale w sypialni powinno być chłodniej niż w pozostałych pomieszczeniach. Najlepiej aby temperatura wynosiła około 16-18°C. Żeby zasygnalizować organizmowi, że zbliża się pora snu, warto na noc ustawiać nieco chłodniejszą temperaturę niż w ciągu dnia w całym domu. Jeśli nie mamy możliwości dokładnego regulowania temperatury, warto przed snem wywietrzyć sypialnię (chyba że uniemożliwia nam to zła jakość powietrza).
O tym, czy w nocy zaśniemy bez problemu i będziemy spać głębokim spokojnymi snem całą noc, decyduje suma naszych wyborów z całego dnia. Organizacja otaczającej nas przestrzeni w taki sposób, aby sprzyjała nocnemu odpoczynkowi to jeden ze skutecznych sposobów wspomagających optymalna regenerację, ale warto poznać także 9 zasad zdrowego snu.
Źródła
https://ntrs.nasa.gov/archive/nasa/casi.ntrs.nasa.gov/19930073077.pdf
Boixiere-Asseray, G. Chaudet, Rośliny oczyszczające powietrze, tłum. J. Celer-Szczepańska, Warszawa 2018.
Dwornik, Zdrowy dom. Jak w prosty sposób stworzyć bezpieczną przestrzeń, która pozytywnie wpłynie na twoje zdrowie, Kraków 2019.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3427038/
https://www.newyorker.com/science/maria-konnikova/why-cant-we-fall-asleep
Finkel, Sen, “National Geographic” 2008, nr. 18, s. 50-64.